Mamlakatimizda so‘ngi yillarda kichik va o‘rta biznesni rivojlantirish va qo‘llab quvvatlashga alohida e’tibor qaratilmoqda. Rivojlangan mamlakatlar iqtisodining asosini kichik va o‘rta biznes vakillari tashkil etishi ushbu doiradagi tadbirkorlarning qanchalik darajada muhim ekanligini belgilab berdi.

So‘nggi vaqtlarda davlatimiz bojxona hududida import tovarlarini olib kirish bilan bog‘liq muammolarning aksariyat ko‘pchilik qismi aynan kichik va o‘rta qatlam tadbirkorlariga bir qancha qiyinchiliklar tug‘dirmoqda.

Ushbu omillarni hisobga olgan holda 2025-yil 28-iyuldagi 470-sonli Hukumat qarori bilan tadbirkorlik faoliyati sub’ektlari uchun tashqi savdo operatsiyalarini amalga oshirish borasida qulay shart-sharoitlar yaratish, ularning huquq va erkinliklari ishonchli himoya qilinishini ta’minlash, bojxona organlari hamda tadbirkorlik faoliyati sub’ektlari o‘rtasidagi nizolarni tezkor ko‘rib chiqish va adolatli hal etishning samarali tizimini joriy etish, bojxona sohasidagi huquqbuzarliklarning oldini olish maqsadida Tadbirkorlik faoliyati subektlarining bojxona sohasidagi muammolarini o‘rganish va hal etish bo‘yicha tavsiyalar beruvchi apellyatsiya kengashi tashkil etildi va kengash to‘g‘risida nizom tasdiqlandi.

Apellyatsiya kengashi tadbirkorlik sub’ektlarining bojxona sohasidagi muammolarini mustaqil aniqlab, ularni bartaraf etish uchun tavsiyalar ishlab chiqadi, tadbirkorlarning bojxona nazorati va rasmiylashtiruvi jarayoni bilan bog‘liq murojaatlarini ko‘rib chiqib hal etadi. Kengash, shuningdek, tadbirkorlarning murojaatlariga oid taklif va tavsiyalardan iborat xulosalar tayyorlashi mumkin bo‘ladi. Kengash O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va moliya vazirligi huzuridagi Bojxona qo‘mitasining tadbirkorlik faoliyati sub’ektlarining bojxona sohasidagi muammolarini o‘rganish va hal etish bo‘yicha tavsiyalar beruvchi idoralararo kollegial organ hisoblanadi.

Nizom bilan kengashning asosiy vazifalari belgilandi va quyidagilar hisoblandi:

1) tadbirkorlarning bojxona sohasidagi muammolarini o‘rganib borish va hal etish choralarini ko‘rish;

2) tadbirkorlarning murojaatlarini o‘z vakolatlari doirasida ko‘rib chiqish;

3) bojxona bojlari bo‘yicha berilgan imtiyozlarni to‘g‘ri qo‘llash va tovarlarning bojxona qiymatini belgilash, shuningdek, bojxona sohasidagi Huquqbuzarliklar kelib chiqishining oldini olish borasida bojxona organlariga uslubiy yordam ko‘rsatish;

4) iqtisodiyot tarmoqlari va yirik ishlab chiqaruvchi korxonalar tomonidan narx kalьkulyatsiyasi haqidagi ma’lumotlarga asosan tovarlarning bojxona qiymatini belgilash bo‘yicha tavsiyaviy xulosalar berish;

5) bojxona bojlari bo‘yicha berilgan imtiyozlardan samarali foydalanish borasida tadbirkorlar va bojxona organlari o‘rtasida yuzaga kelgan nizolar yuzasidan bojxona organlariga tavsiyaviy xulosalar berish;

6) bojxona sohasi bilan bog‘liq huquqbuzarliklar kelib chiqishining oldini olish bo‘yicha bojxona organlariga uslubiy yordam ko‘rsatish.

Shuningdek Kengashga davlat organlari va boshqa tashkilotlardan zarur ma’lumotlarni so‘rab olish, mavzularni ko‘rib chiqishda mustaqil ekspert va mutaxassislarni jalb etish va tadbirkorlarning murojaatlariga oid taklif va tavsiyalardan iborat xulosalar tayyorlash kabi huquqlar berildi.

Kengash 15 kishidan kam bo‘lmagan toq sondagi a’zodan iborat tarkibda tuziladi. Tarkibga rais, uning o‘rinbosari, kotib va kengash a’zolari kiradi. Ular davlat organlari, ilmiy jamoatchilik va biznes hamjamiyati vakillaridan iborat bo‘ladi. Xulosalar yozma shaklda rasmiylashtiriladi va barcha qatnashchilar tomonidan imzolanadi. Alohida fikr bo‘lsa, yozma shaklda bildirilib, ish materiallariga ilova qilinadi.

Apellyatsiya kengashining xulosalari tavsiyaviy xaraktergaega. Bunday xulosani olgan bojxona organi 3 ish kuni ichida uni bajarish to‘g‘risida yoki uni rad etish asoslarini ko‘rsatgan holda yozma ravishda xabar berishi shart.

Apellyatsiya kengashi faoliyatining moliyalashtirilishi Davlat bojxona qo‘mitasining byudjetdan tashqari mablag‘lari va qonunchilikka zid bo‘lmagan boshqa manbalar hisobiga amalga oshiriladi.